Ένα ακόμη σπίτι της γειτονιάς πέρασε στο παρελθόν από χθες. Δε μου αρέσουν οι πολυκατοικίες αλλά σέβομαι απόλυτα το δικαίωμα του κάθε ιδιοκτήτη να αξιοποιήσει την περιουσία του όπως αυτός νομίζει. Γιατί πχ να πληρώνει φόρο για τα τμ που δεν έχτισε [το γνωστό υψούν] μέσω ΤΑΠ και να μη το δώσει μια αντιπαροχή να τα οικονομήσει ή να εισπράττει τα ενοίκια; Για ποιο λόγο να πληρώνει ΕΝΦΙΑ; Και το βασικότερο, γιατί να μη λύσει το πρόβλημα της ζωής του;
Του Στρατή Μαζίδη
Ωστόσο ο κήπος του συγκεκριμένου σπιτιού είχε μέσα ανεπτυγμένες λεμονιές, πορτοκαλιές και ενδεχομένως και άλλα δέντρα που δε φαίνονταν από το δρόμο. Πόσες φορές ανηφορίζοντας σκέφτηκα τι καλά που θα ήταν, αν υπήρχε ένας τρόπος να σωθούν. Όπως μου έλεγε ένας γεωπόνος, το ζήτημα είναι να φτάσεις το δέντρο 15 χρονών.
Τελικά μετά από πάρα πολλούς μήνες αναμονής, ο εργολάβος έπιασε δουλειά και από το πρωί της περασμένης Πέμπτης εκείνος ο όμορφος κήπος πλέον δεν υπάρχει. Τι κρίμα. Δεν είναι μόνο τα δέντρα ως δέντρα που ξεριζώνονται αλλά και η ιστορία που κρύβουν από πίσω. Είναι ο κόπος ο δικός μας, των πατέρων, των μανάδων, των παππούδων και των γιαγιάδων που τα φύτεψαν και τα φρόντισαν.
Στην Αγία Παρασκευή –όπως και σε πολλές γειτονιές της Αθήνας– η επιστροφή των αντιπαροχών έχει επαναφέρει ένα γνώριμο σκηνικό: εργοτάξια, μπουλντόζες και μαζί τους η αθόρυβη απώλεια πολύτιμων δέντρων. Λεμονιές, πορτοκαλιές, μανταρινιές, ελιές και άλλα καρποφόρα δέντρα που χρειάστηκαν δεκαετίες για να μεγαλώσουν, συχνά κόβονται σε λίγα λεπτά, αφήνοντας πίσω κενά όχι μόνο στο τοπίο αλλά και στην ίδια τη μνήμη της πόλης. Δεν είναι κρίμα αυτά τα ώριμα, παραγωγικά δέντρα να καταλήγουν στα μπάζα, όταν θα μπορούσαν να συνεχίσουν τη ζωή τους αλλού;
Κι όμως το ζήτημα της διάσωσης των δέντρων δεν το έχουμε θίξει ενώ υπάρχει λύση που εφαρμόζεται ήδη επιτυχώς σε πολλές πόλεις του κόσμου: μεταφύτευση. Με τη βοήθεια ειδικών μηχανημάτων, τα οποία ξεριζώνουν τον κορμό μαζί με το ριζικό του σύστημα σαν σε ένα σχήμα ανάποδου κώνου και τον μεταφέρουν με ασφάλεια, μεγάλα δέντρα μπορούν να σωθούν και να φυτευτούν ξανά σε νέα τοποθεσία. Δεν πρόκειται για όνειρα θερινής νυκτός αλλά για μια πρακτική με αποδεδειγμένα αποτελέσματα.
Στη Γερμανία, για παράδειγμα, η πόλη Burghausen έχει δημιουργήσει εδώ και χρόνια πρόγραμμα μεταφύτευσης μεγάλων δέντρων. Όταν πρέπει να ανοιχτεί ένας νέος δρόμος ή να ανεγερθεί ένα κτίριο, το δημοτικό μηχάνημα “round spade” μπαίνει σε δράση και μεταφέρει δέντρα σε πάρκα ή άλλους δημόσιους χώρους. Περισσότερα από εκατό δέντρα έχουν ήδη σωθεί με αυτόν τον τρόπο (burghausen.de).
Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το παράδειγμα της Ινδίας: στην πόλη Nagpur, όπου οι αρχές κατάφεραν να μεταφυτεύσουν ένα “δέντρο-μνημείο” ηλικίας 84 ετών και ύψους εννέα μέτρων, χρησιμοποιώντας ειδικό μηχάνημα μεταφύτευσης Times of India). Στην Ελλάδα βέβαια όχι μόνο δε σώζουμε τα δέντρα, αλλά τα μακελεύουμε με το Antinero.
Αντί λοιπόν να χαθεί, το δέντρο συνεχίζει τη ζωή του σε νέα θέση, αποτελώντας σύμβολο της περιβαλλοντικής συνείδησης της πόλης.
Γιατί να μη δοκιμάσουμε κάτι παρόμοιο και στην Αγία Παρασκευή; Ο δήμος θα μπορούσε να επενδύσει σε ένα τέτοιο μηχάνημα ή, τουλάχιστον αρχικά, να αναζητήσει ιδιωτικές εταιρείες που ήδη διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό. Παράλληλα, θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα μητρώο δημοτών [είτε ιδιοκτητών μονοκατοικιών, είτε διαχειριστών πολυκατοικιών] που διαθέτουν ικανό χώρο και ενδιαφέρονται να υιοθετήσουν δέντρα. Έτσι, κάθε φορά που σε μια οικοδομή προβλέπεται κοπή, να υπάρχει η δυνατότητα τα δέντρα να μεταφέρονται σε νέους κήπους ή σε δημόσιους χώρους – σχολεία, πλατείες, πάρκα.
Το όφελος θα ήταν πολλαπλό καθώς:
👍Η πόλη θα διατηρούσε πολύτιμο πράσινο.
👍Οι κάτοικοι θα αποκτούσαν δωρεάν ώριμα δέντρα χωρίς να χρειαστεί να περιμένουν δεκαετίες να μεγαλώσουν επενδύοντας συχνά πολλά χρήματα για να αντιμετωπίσουν μια σειρά ζητημάτων που μπορεί να προκύψουν μέχρι να μεγαλώσουν τα δέντρα.
👍Ο δήμος θα εξέπεμπε ένα πολύ ισχυρό μήνυμα ότι προστατεύει το περιβάλλον με πράξεις και όχι μόνο με λόγια.
Φυσικά, υπάρχουν προκλήσεις: το κόστος του μηχανήματος, η ανάγκη για εξειδικευμένο προσωπικό, το γεγονός ότι κάποια πολύ μεγάλα ή άρρωστα δέντρα δεν είναι εύκολο να μεταφυτευτούν. Όμως, οι δυσκολίες αυτές δεν αναιρούν τη μεγάλη εικόνα: ότι είναι εφικτό να σωθούν εκατοντάδες δέντρα που σήμερα καταλήγουν αδικαιολόγητα κομμένα.
Η Αγία Παρασκευή έχει την ευκαιρία να καταστεί πρωτοπόρος στην Ελλάδα, δείχνοντας ότι η ανάπτυξη μπορεί να συμβαδίσει με τον σεβασμό στο περιβάλλον. Στον 21ο αιώνα, δεν είναι αποδεκτό να θυσιάζουμε ώριμα, καρποφόρα δέντρα στο όνομα της οικοδομής, όταν υπάρχει λύση. Το μόνο που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση και ένα σχέδιο δράσης.
Μήπως ήρθε η ώρα ως Δήμος να σκεφτούμε πολύ σοβαρά να επενδύσουμε χρήματα [όπως κάνουμε σε άλλους τομείς] για να σώσουμε τα δέντρα που μας μεγάλωσαν, ώστε να συνεχίσουν να μεγαλώνουν μαζί μας και στις επόμενες γειτονιές;
